เมื่อวันพุธที่ 24 กันยายน 2568 เวลา 9.00 น. ณ ห้องประชุม Grand Ballroom ชั้น C โรงแรมแกรนด์ เซนเตอร์ พอยต์ เทอร์มินัล 2 : ดร.ธนพล คงเจี้ยง นายกสภาทนายความ ได้มอบหมายให้ นายวิชาญ ทองรัก อุปนายกฝ่ายปฏิบัติการเป็นผู้แทนเข้าในกิจการการเปิดตัวงานวิจัยต้นแบบพิมพ์เขียวสถาปัตยกรรมของศาลที่ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง และมอบหมายให้นายวรกร ไหลหรั่ง รักษาการณ์ประธานอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านบุคคลพิการ ทุพพลภาพ และผู้ด้อยโอกาส เข้าร่วมเสวนากับศาลยุติธรรม มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ในการเปิดตัวโครงการวิจัยต้นแบบพิมพ์เขียวสถาปัตยกรรมของศาลที่ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง โดยได้รับการสนับสนุนจากโครงการ ASEAN-Australia Counter Trafficking (ASEAN-ACT) รัฐบาลออสเตรเลียวัตถุประสงค์หลักของโครงการคือการปรับปรุงรูปแบบห้องพิจารณาคดีและห้องสืบพยานให้เอื้อต่อสิทธิและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยเฉพาะผู้เสียหาย ผู้พิการ ผู้สูงอายุ และผู้มีข้อจำกัดเฉพาะด้านแนวคิด “People-Centered Justice” หัวใจสำคัญของโครงการคือ ความยุติธรรมที่ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง (People-Centered Justice) ซึ่งประกอบด้วย 4 มิติสำคัญ
เข้าถึงง่าย (Easy Access) ลดอุปสรรคด้านการเดินทางและสถาปัตยกรรม
มีค่าใช้จ่ายเหมาะสม (Affordable) ควบคุมค่าใช้จ่ายในกระบวนการยุติธรรม
ตอบสนองความต้องการจริง (Responsive) ออกแบบพื้นที่และขั้นตอนให้สอดคล้องกับสภาพชีวิตเน้นผลลัพธ์ต่อชีวิต (Enhancing Lives) กระบวนการยุติธรรมต้องนำไปสู่การเยียวยาและสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น การออกแบบที่เห็นและสัมผัสได้ ผลวิจัยได้เสนอแนวทางการออกแบบห้องพิจารณาคดีและห้องสืบพยานที่เป็นมิตร เช่น โต๊ะและที่นั่งปรับระดับได้ รองรับผู้ใช้รถเข็นทางสัญจรกว้างกว่า 1 เมตร และปราศจากสิ่งกีดขวางป้ายเสียงและอักษรเบรลล์ สำหรับผู้พิการทางการเห็นเฟอร์นิเจอร์ลดความกดดันทางจิตใจ พร้อมโทนสีอบอุ่น ลดความตึงเครียดพื้นที่พักคอยและปรับอารมณ์ สำหรับผู้เสียหายและพยานก่อนเข้าห้องพิจารณาคดี
นอกจากนี้ยังจัดให้มีการสัมภาษณ์และประชุมเชิงปฏิบัติการกับผู้พิพากษา อัยการ ทนายความ ตำรวจ นักสังคมสงเคราะห์ องค์กรภาคประชาสังคม และผู้พิการ เพื่อร่วมออกแบบพิมพ์เขียวให้ตอบโจทย์ทุกความต้องการจริงในพื้นที่ศาล โครงการวิจัยนี้จึงถือเป็นก้าวสำคัญของกระบวนการยุติธรรมไทยในการพัฒนา “ศาลที่เป็นมิตรต่อประชาชน” อย่างแท้จริง ไม่เพียงสร้างสถาปัตยกรรมที่รองรับการเข้าถึงของทุกคน แต่ยังสะท้อน สิทธิ ความเท่าเทียม และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ตามมาตรฐานสากล
